"DERBİNİN HAKEMİNİ İÇİMDEN GEÇİRDİM"
20 Eylül Çarşamba akşamı Bundesliga'da oynanan Köln-E.Frankfurt maçında “video yardımcı hakem” olmasına rağmen hatalı penaltıdan tutun da diğer kritik kararlara kadar teknolojik müdahalenin başarısız sonuçlanması ve maçın da bu penaltı golüyle 0-1 bitmiş olması… Sadece hakem konusunda değil, genel futbol sevgisi ve saygısı konusunda en medeni ülkelerden biri olan Almanya'da bile işin bu noktaya gelmesi sanırım en çok IFAB'ı ve teknoloji gelince dertlerin biteceğini düşünenleri üzmüştür. “Ne amaçla çıktık yola, yaz aylarından bu yana neler geldi başımıza” diyorlardır.
Hiç şüphesiz bu olayların rast geldiği günlerin, MHK'nın hakemlerimize Video Yardımcı Hakem eğitimi verdiği tarihle kesişmesi de enteresan oldu. 19-21 Eylül tarihleri arasında hakemlerimiz eğitimdeler. MHK tarihinin her konuda en iyi(!) bilgiye sahip başkanı Yusuf Namoğlu, uzmanların aktarımlarına özen gösterilmesinin önemine de vurgu yapmış. TFF internet sayfasında sayın Başkan'ın “cümlesi” aynen bu şekilde.
***
Seminerde hakemlerimize eğitim veren Video Yardımcı Hakem operatörleri Jack Gale, Alice Hassall ve Alistair Patmore'a biz de teşekkür edelim. Ancak geçen sezon seri galibiyetlerle ilerlerken, maçlarındaki lehine/aleyhine hakem hataları hakkında hiç konuşmayan Akhisar Bld. teknik direktörü Okan Buruk'un “bile” bu sezon ilk 3-4 haftada gelen kötü skorların ardından konuştuklarını gördükten sonra teknik direktörlerimize ve nalıncı keseri zihniyete kim eğitim verecek onu merak ediyorum. Acar Baltaş mı, Turgay Biçer mi, yoksa “genel sağlık” başlığı altında Osman Müftüoğlu mu? Belki de kalp sağlığı açısından İlke Sipahi. Kim bilir! Şükürler olsun ki Karabük'ü 2-1 yendiler de nefes aldık cümleten.
***
UÇKUR SEVDAMIZ
Beynimize kıyasla daha başka organlarımızın gerçek ya da sanal olarak aşırı yoğunlukta efor sarf ettirildiği bir ülkede hava teneffüs ediyoruz. Gerçek hayat ya da sanal alem farketmiyor bu ayrım için. Odak noktamız hep başkasının yaşantısını irdelemek, müdahale etmek istemek, eleştiriyi hakaret boyutunda yapmak, yediğine, giydiğine, yaşam şekline veya kendince doğrularına karışmak… Tezahürat kültürümüzden, rakip takımlara ve hakemlere yaklaşıma kadar bu böyle. Gündelik cümlelerimizi tamamlarken bile coşkuyu ve pekiştirmeyi yansıtmayı harika(!) küfürlerle yapıyoruz. Karakteristiğimiz bu olmuş durumda. Hakemlik yaptığım 12 yıllık dönemde de “küfürü anonsla durdurmaya çalışma” görevlerimiz dahi vardı bir dönem. “Ey hakemler, biz TFF olarak, hukuksal olarak durduramıyoruz, Allah aşkına sahada sen durdur” zırvalığı idi. Sahanın içi yetmiyormuş gibi bir de tribünü yönetmemiz istenmişti aklıevveller tarafından.
Lig TV'nin en eski ve deneyimli maç spikerlerinden Melih Şendil'in BJK-Konya maçındaki Quaresma yorumu anlamsız şekilde haftanın gündemi oldu. Bir dönem yine maç anlatımlarında “FB'li” damgası yüzünden pek çok kez eleştirilmişti. Şimdi de Quaresma'nın golündeki coşkunun dozajıyla başlayan ve devamında da bir maçta olabilecek en doğal tanımlamalardan biri nedeniyle ateş altında.
***
Yıllardır Messi'nin ve Ronaldo'nun ipe dizer gibi çalımlarında kullanılan “içinden mi geçtin be adam!” tepkisini verip hiç ses etmeyenlerin BJK-Konya maçında dünyaya “gelmeleri” hakikaten trajikomik! Quaresma'nın pozisyonunu izlediğinizde o iki Konyalı oyuncunun arasından sanki bir illüzyon gösterisiymiş gibi sıyrılıp vuruş yaptığını betimlemeyi, golün güzelliği ve futbol coşkusuyla böyle güzel anlatan bir spikeri, beynini sarmalayan seksist düşünce ile infaza kalkmak kadar ahmakça bir durum olamaz. Burada hastalıklı zihniyet devreye giriyor. Odağı sürekli oraya buraya herhangi bir şeyi “koymak” üzerine kurulu bir spor kültüründe doğal karşılamak ve alışmak gerek. Aslında zaten buna alışkındık da, birden İskandinav ülkelerinde yaşıyormuşçasına tepki nereden çıktı, bunu anlayamadım. Bu zihniyeti yok etmenin bir ilacı ve çaresi ne yazık ki ülkemizde bulunamadı. Hele elektronik bileti getirdiği halde hala tüm tribünleri cezalandırmaya ısrarla devam eden bir ülkede hiç umut da yok!
***
İşin BJK kulüp boyutunu ise daha doğru yorumlamakta fayda var. Kulüplerin resmi siteleri, temsil ettikleri kuruma, camiaya yakışır olmak ve çok dikkatli hareket etmek durumundadır. Kendi bireysel seksist zihniyetine, TV'de canlı maç anlatan spikerin pozisyon betimlemesini alet edip, BJK gibi bir kurumun, büyük bir camianın sosyal medya hesabından yazamazsın. O mevkiler sorumluluk sahibi insanlardan oluşmalıdır. Bir tweet atmadan önce nefes alıp düşünmelidir kimleri ve hangi kurumu temsil ettiğini. İşte burada da “sosyal medya uzmanı” sıfatı altında muhtemelen genç olan ya da yaşı kemale ermiş olup seksist zihniyet yaşı henüz ergen seviyelerde olanlara da bu tarz sosyal medya hesaplarını bırakmamak gerekiyor. İşgüzarlığa, durumdan fırsat yaratma uyanıklığına gerek yok.
***
VE DERBİNİN HAKEMİ…
Lig TV'de 7 sezon boyunca yer aldığım Maç Sabahı programımın son 2 sezonunda “prensim” dediğim ve kendisini tanımadığım halde sürekli övdüğüm bir hakem oldu. İçinde hem Cüneyt Çakır hem Fırat Aydınus var dedim daha Süper Lig'e ilk çıktığı günlerde. Sahadaki duruşu, oyuncularla diyaloğu, güvenli tavrı ve çok yüksek oranda başarılı yönetimleriyle beni mahçup etmedi ve FIFA'lığa kadar geldi Halil Umut Meler.
Elbette çok kötü performans gösterdiği maçlar oldu ve olacaktır da ilerleyen zamanda. Hakemliğin doğası bu. Özgüven konusunda da başına iş açması muhtemel şekilde bazen aşırıya kaçtığına dair yorumlar alıyorum ancak bu MHK gidip, bir gün daha sağlıklı ve bilimsel uygulamalar yapan, hakemini her yönüyle eğiten MHK'lar geldiğinde Halil Umut Meler açısından, diğer hakemler açısından da güzel günler gelecektir.
***
Netice itibariyle çok iyi bir hakem kazandığımız aşikar. Kumaş kaliteli, dikiş de güzel gidiyor. Geçen sezon yönettiği 22 maçtan çok yüksek oranda alnının akıyla çıkmayı başardı. Maç başına sarı kart ortalaması 5.32 idi. Bu sezon da Osmanlıspor-G.Saray ve Sivasspor-Kayserispor maçlarında düdük çaldı. FIFA kokartının ardından artık üst düzey maçlarda da görev zamanıdır. Artık derbi zamanıdır. Artık derbiler için Cüneyt Çakır-Fırat Aydınus ikilisinin yanına Ali Palabıyık'ı da listede görmeye başlamıştık. Beğeniyle ve takdirle Ali'yi de izliyoruz. Şimdi de 4. bir isim olarak İngiliz “Michael Oliver” tadında bir hakemi de ilave etmek zamanıdır.
***
MHK olarak sezonun ikinci yarısında derbilerin atmosferi ve gerilimi daha yüksek olacağından zaten korkuyorsunuz. Sadece derbilerden değil neredeyse tüm maçlardan korkuyor ve 10-12 hakem etrafında dönüyorsunuz. Geçen sezonki skandal hakem yönetiminize ve icraatlarınıza rağmen yaz dönemi geçti ve koltukta kaldınız. İnanın korkacak zerre bir şeyiniz kalmadı. “1” gecede Süper Lig hakemi yaptığınız Ali Şansalan ve Bahattin Şimşek'e sezonun ilk 5 haftasında yani en sakin geçen haftalarında görev veremediniz hala. Adama sorarlar “bu hakemler şimdi görev almayacaksa 28. haftada mı görev alacaklar?” diye. Yoksa bu hakemler neden 1 gecede Süper Lig hakemi oldular, “liyakat puanları uygun değil miydi?” derler sayın Başkan. Birazcık cesaret!
***
Bendeniz derbi hakemi niyetine Halil Umut'u, namıdiğer prensimi “içimden geçirdim”. Bu görevi hak ettiğini de kesinlikle düşünüyorum. Tüm hakemlerimize bu hafta oynanacak müsabakalarda bol şanslar dilerim. Hakem şansları yanında olsun!
Murat Fevzi TANIRLI
@mftanirli
BEŞİKTAŞ
GALATASARAY
TRABZONSPOR