Paul Pogba 120 milyon euro eder mi?

FutbolArena Analiz - Yazarımız Sinan Yılmaz, son günlerdeki transfer hareketliliğini kaleme aldı.

Pogba 120 milyon euro eder mi?

2001 yılı yazında 29 yaşındaki Zinedine Zidane, 73.5 milyon euroya Juventus'tan Real Madrid'e transfer olmuştu. O zamana kadar ödenen en yüksek bonservis bedeli oldu ve kulüplerin o günkü gelirlerine oranladığımızda şimdinin 94 milyonluk Cristiano Ronaldo veya 101 milyonluk Bale transferinden daha yüksek bir harcamaydı bu. 

Örneğin Paul Pogba 120 milyon euroya Manchester United'a gitse bile bu transfer, gelirlerine oranla United'ın en çok para harcadığı transfer olmayacak. Gazeteci İsmail Şayan'ın araştırmasına göre, United yıllık geliri 129 milyon sterlin iken, 28.1 milyon sterline Veron'u transfer etmiş ve gelirine oranla yaptığı en büyük harcama buymuş. Bugün United'ın yıllık geliri aşağı yukarı 510 milyon sterlin... Neyse yani bugün bir futbolcuya 120 milyon euroluk yatırım yapmak dahi, 2001'de Zidane'a hem de 29 yaşındaki Zidane'a verilen 73.5 milyon eurodan daha uygun. 

Higuain 94 milyon euro eder mi?

Buna karşın Zidane, o kadar olağanüstü bir futbolcuydu ki, Real Madrid formasıyla oynadığı 5 sezonda harika işler yaptı. 34 yaşında futbolu bıraktığında geride kalan 5 sezonda tüm kupaları almıştı. Sonrasında Real Madrid'te antrenör ve teknik direktör olarak da görev yapıyor. Real Madrid aslında sadece futbolcu değil, sonrasında da kullanabildiği bir 'beyin' transfer ettiği için 5 yılda 73.5 milyon euroluk dev harcama, Zidane gibi olağanüstü bir insan için doğru bir harcama oldu. Zidane kulübü yüceltti. 

Buna karşın 29 yaşındaki bir futbolcuya, kariyerinin geride kalan 3-5 sezonu için büyük bonservisler ödemek pek mantıklı değil. Eğer o adam Zidane gibi, dünya futbol tarihinin gelmiş geçmiş en zeki isimlerinden, en özel adamlarından biri değilse... 

Gonzalo Higuain, Zidane kadar olağanüstü bir isim değil. Geçtiğimiz sezon Serie A'da yaptığı 35 maçta 36 gollük inanılmaz performans, onun 94 milyon euro olmasını gerektirmiyor. Başarısı olağanüstüydü, 1960'tan beri sağlam İtalyan takımı savunmalarına bir sezonda 30'dan fazla gol sadece bir oyuncu vardı. Toni 2005-06 sezonunda 31 gol atmıştı. Bu açıdan Serie A'da 36 gol atmak inanılmaz bir iş. Zaten Serie A tarihinde bir sezonda en çok gol atan futbolcu rekorunu da Higuain ele geçirdi. Buna karşın Higuain geçen sezon çok yıprandı ve Copa Amerika'da leblebi gibi atabildiği golleri kaçırdı. Higuain genel kariyerinde performansı sabit bir adam da olmadı. Kilo almaya müsait fizik yapısı onun performansını dalgalı kıldı. 

Mükemmel bir bitirici, soğukkanlı, topsuz alan oyunu üst düzey ve özellikle geçen sezon ilk devre müthiş formdaydı ama Higuain belli bir oyun yapısında oynayabilen bir futbolcu. Bir Luis Suarez kadar zengin bir hücum gücü değil! 3-5 sezon sonra 32-33 yaşına geldiğinde, fiziksel olarak düşüş yaşayan Higuain'in çabukluğu biraz düşünce fazlasıyla sıradanlaşması kuvvetle muhtemel. Zira bunu daha önce de yaşadı. Biraz maç ritmini kaybedip kilo aldığında, çabukluğu biraz düştüğünde, bitiriciliği bundan çok etkileniyor ve önünü açmakta, son vuruş için açı yakalamakta zorlanınca birden sıradanlaşıyor. 

Peki, Juventus böyle riski nasıl alır? Higuain 94 milyon euro eder mi? Bence kesinlikle etmez.

Bonservis bedelleri nasıl belirlenir?

Juventus 2001'de 73.5 milyon euroya Zidane'ı sattığında, aynı transfer dönemi içinde Parma'dan 23 yaşındaki kaleci Gianluigi Buffon'u 53.5 milyon euroya almıştı. Bu o dönem çok büyük bir eleştiri konusu olmuş, Zidane'dan gelen paranın çoğu, 23 yaşında bir kaleciye yatırıldığı için Juventus yönetimi çok büyük eleştirilere maruz kalmıştı. Buffon'a ödenen para, bir kaleci için ödenen en yüksek bonservis bedeliydi ve sanırım hala da öyle. 

Buna karşın, tüm bu eleştirilere rağmen, Buffon belki de futbol tarihinin en 'doğru' transferlerinden biri oldu. Neden mi? Çünkü tam 15 sezondur Juventus'un en önemli oyuncularından biri ve Neuer çıkana kadar da dünyanın en iyi kalecisiydi. Tam 15 yıl Buffon gibi mükemmel bir kaleciye sahip olan Juventus 53.5 milyon euro / 15 yıl = Buffon'u yıllık 3.5 milyon euro'ya transfer etmiş oldu. 

İşte bonservisler bu mantıkla 'yatırım' düşüncesi üzerinden okunur. O yüzden genç oyuncular pahalı, yaşlılar ucuzdur. Sen bu kültürden muaf olduğun için sürekli Bruma'ya giden 12 milyonu konuşursun ama Premier Lig takımları için 7-8 milyon sterlinlik Bruma gibi transferler, deneme tadındadır. Ve sen büyümek isteyen, sürekli 2-3 yıllık transferlerle 2-3 yılda bir kadro değiştirip batmak istemeyen bir kulüpsen bu gibi genç oyuncuları denemek zorundasın. Türkiye'de herkesin aklına hemen; genç oyuncu alıp, sonra büyük paraya satmak geliyor. Buna mecbur değilsin! Buffon gibi 15 yıl oynat yine çok büyük bir kar edersin. İnsanlar Gökhan Gönül'ün Fenerbahçe'ye 7 sezonda ne kadar para kazandırdığını anlamıyor. Galatasaray, Gökhan Gönül'ü Fenerbahçe'ye kaptırdıktan sonra sağ beke sürüyle transfer denedi ve hepsine kaç milyon eurolar kaybetti? Tarık Çamdal'lar, Salih Dursun'lar, Veysel'ler şimdi Linnes'ler öyle görünüyor ki seneye biri daha vs...  Aldığın oyuncuyu kaç sezon kullanabileceksin ve satabilecek misin? Düşünce bu olmalı.

Bruma transferi değil yanlış olan, sürekli 28+ yaşında oyuncu transfer etmen yanlış. Bruma - Telles isim olarak doğru tercihler olmayabilir ama mantık olarak doğru stratejilerdi. Mircea Lucescu Shakhtar Donetsk'i bu şekilde büyülttü. 18-23 yaş arası Brezilya'dan sürüyle futbolcu aldı, 10'a 15'e aldıklarını 30-35'e sattı, şimdinin Brezilya Milli takımının yarısı onun elinden geçti. Bazıları da Bruma gibi hemen tutmadı. Bazı 10 milyonluklar da heba oldu ama doğru strateji sayesinde Shakhtar büyüdü. 

Geçtiğimiz aylarda Bruma transferini çok eleştiren Bülent Timurlenk ağabey, benim bu yazılarımı eleştirmiş ve "Sen Shakhtar Donetsk başkanının parasından haberdar mısın?" demişti. Haberdardım ve Timurlenk'in bilmediği şuydu. Shakhtar'ın başkanı asla zarar etmedi. Aksine hem Shakhtar'ı Ukrayna'nın en büyük kulübü yapıp tüm şampiyonluklara ambargo koydular, hem de her sezon çok büyük gelir elde ettiler. Zira 15'a aldıklarını 35'e sattılar. Timurlenk, "Süper Lig takımının 12 milyonluk Bruma alma lüksü yok, öyle bir geliri ve parası yok" diyordu. Neden yok biliyor musunuz? Sürekli Krasic'lere, Meireles'lere Diego'lara, Hamit'lere 28+ yaşındaki oyunculara 2-3 milyonluk maaşlarla, 4 yıllık sözleşmeler verip, bonservis ve maaş olarak 15-20 milyon kaybettiği için yok! Aksine doğrusu şu... "Süper Lig kulüplerinin Hamit, Meireles gibi yaşlı ve sakatlık sorunu olan adamlara 4-5 yıllık 15-20 milyonluk riskli yatırımlar yapma lüksü yok!" 

Lyon'un nasıl büyüdüğünü ve küçük bir takımdan nasıl bir deve dönüştüğünü okur, araştırırsanız... Shakhtar'ın nasıl büyüdüğünü araştırırsanız, gerçek lüksün Bruma değil, Leiva transferi olduğunu da anlayabilirsiniz. 

Neyse... Higuain 4 sezon bu performansı ile oynamaya devam etse yıllık bonservisi 23.5 milyon euroya gelecek ve maaşıyla birlikte de 30 milyonu geçecek. Peki bu parayı karşılayabilecek mi? Gerçekten zor. 

Pogba 120 milyon euro eder mi? 

Pogba henüz 23 yaşında. Juventus 2001'de yaptığının (29 yaşındaki Zidane'ı satıp 23 yaşındaki Buffon'u aldığının) tam tersini yapıyor. 120 milyonun 94'ünü 3-5 yıllık bir yatırıma harcıyorlar. Pogba'nın önünde ise bu performansı devam ettireceği en az 10 sezon var! 120 milyonluk Pogba, Manchester United'ın tekrar dünya devi olmasını, son yıllarda kaybettiği prestiji yakalamasını sağlayabilecek bir transfer olabilir ve 10 sezon (33 yaşına kadar) bu şekilde oynarsa yıllığı da 12 milyon euroya gelir. Higuain 23'e gelirken, Pogba 12'ye... O yüzden Higuain esasında Pogba'dan 2 kat pahalı bir transfer. 

Futbolcu bonservislerinin nasıl hesaplandığını, nasıl değerlenip, nasıl yatırımlar yapıldığını özümsemeyen insanlar, genç bir futbolcunun bugünkü yeterliliğini düşünüp "Yahu bu Pogba 120 eder mi?" diyebilir. Bunu son olarak Scholes söylemiş. Ancak futbol bugünden ibaret değil. 

Ronaldo 2009'da 24 yaşında gittiği Real Madrid'te tam 7 dolu sezon geçirdi ve o 94 milyonu çok daha fazlasıyla Real Madrid'e verdi. Daha da 3-4 sezon verecek gibi. Bunu gören Madrid Bale için de 101 milyona acımadı. O da 24 yaşında geldi. 3 sezondur katkı veriyor, daha 5-6 sezon bu katkıyı verecektir. Ronaldo kadar olmasa da Bale de o bonservisi çıkaracaktır. Fakat bu oyuncular 28-29 yaşından sonra gelmiş olsa o bonservisi çıkarma şansları muhtemelen olmayacaktı. 

Süper Lig kulüplerinin transfer cehaleti 

Bu yukarıda anlattığım transfer kültüründen, bilgi - birikiminden muaf olan Türk takım yöneticileri de sürekli, futbolcunun bugünkü değerini esas alıp, bugün için takım kuruyorlar ve yarın da batıyorlar. Süper Lig'de borç içinde olmayan 1-2 kulüp var. Geri kalan hepsi batıyor. Cahilce, futbol piyasasından hiç anlamayan insanlar tarafından yönetildikleri için batıyorlar. Ligin yaş ortalaması 28-29, kurulan kadrolar 2-3 yılda bir bozulup yenileri kuruluyor. Buffon'un aslında ne kadar ucuz olduğunu anlayamıyorlar. Ronaldo'nun ne kadar ucuza geldiğini göremezler. 

Dün Galatasaray özelinde twitterdan yazdıklarımı kopyalayıp yazımı bitireceğim...

"Delaney ve Johansen iddialarından sonra 'acaba' demiştim. Acaba Galatasaray akıllandı mı? Sonra Leiva - Melo'ya dönünce tamam dedim değişen bir şey yok. 28+ yaşında, sakatlık sorunu olan, en aşağı 2-2.5 milyon euro maaş alacak, tüketim transferi yapacaklar ve sonra neden battık diye ağlayacaklar. Meireles'e giden 20 milyon euroyu, Hamit'e giden 15 milyon euroyu (maaş+bonservis bedeli) görmeyecekler ve yine böyle bir risk alacaklar. Leiva kötü futbolcu değil, çok iyi verim de verebilir ama risk! 4 sene sonra yok. Ne zaman bugünü düşünmeyi bırakıp üretmeye başlayacaksın? Sürekli 2-3 yıllık yamalar. Oyuncu Türkiye'ye 29'da geliyor, 3 yıl oynuyor, 32 olunca daha doğuya gidiyor. Katar'dan önce son sapak Türkiye. O 32'lik gidince (Misal Melo) yerine bir başka 29'luk Donk, tutmadı Leiva... O da 2-3 seneye gider sonra başka 29'luk. Sonra "Ben neden battım"? 2-3 senede bir kadro değiştirir, liginin yaş ortalaması 28+ olursa hazıra dağ dayanmaz. Üretim sıfır, sürekli tüketim."