Sarı Kırmızılılar yeni sezonunun ilk 2 maçında ise sadece bir gol yese de her iki maçta da kalesinde yine net pozisyonlar verdi. Bunun nedenlerini yazarımız Sinan Yılmaz kaleme aldı.
1- GALATASARAY'IN STOPER PROBLEMLERİ...
Bu yazımda öncelikli olarak stoper ikilisi üzerinde duracağım... Daha sonra bekler hakkında da ayrıca yazmak istiyorum...
"GALATASARAY SAVUNMASI RAKİBİNİ ÜZERİNE ÇEKİYOR"
Stoperler için iki ayrı tanımlama yapabiliriz. Birincisi reaktif stoperler ve ikincisi de proaktif stoperler...
Reaktif stoperler: Daha tecrübeli olan, pozisyonların oluşumunu bekleyerek oynayan, mental olarak güçlü, soğukkanlı isimler. Bu oyuncular rakip hücumlara ilk müdahaleyi yapmayıp, doğru pozisyon almaya çalışır ve atak olgunlaştıktan sonra devreye girerler. Genel olarak mental açıdan güçlü, önsezileri kuvvetli, fiziksel olarak ise atletik özellikleri düşük oyunculardır. Hakan Balta stoper oynamaya başladığından beri çok iyi bir reaktif stoper örneği, Popescu da böyleydi, Ujfalusi de böyleydi.
Aurelien Chedjou ise Lille döneminde nasıldı bilmiyorum ama bel sakatlığı ile Galatasaray'a gelip burada yaşlanmaya da başlayan ve atletik özelliklerini geçen yıllarda ciddi manada yitiren ve her geçen gün daha bekleyerek, reaktif oynamaya başlayan bir stopere dönüştü. Fatih Terim'in savunmayı önde kuran, proaktif oyuncu gereksinimini şart koşan savunması için alındığına göre sanırım Lille'de başka türlü bir stoperdi ama son yılları baz alındığında o da bir reaktif stoper. Koray Günter de yine, ne kadar genç olsa da, oyun tarzı itibariyle tam bir reaktif stoper.
Proaktif stoperler: Bu stoperler daha çok atletik özellikleri kullanarak oynayan, rakipleri önde karşılamaya çalışan, hızlı, mücadele gücü yüksek, cengaver, tekmeye kafa sokan, şutun önüne vücudunu siper eden, sık hata yapmaya ve sık sakatlanmaya müsait isimler. Sık sakatlanma nedenleri çok fazla ikili mücadeleye girmeleri ve cesur oldukça için sık darbe almaları. Sık hata yapma sebepleri ise beklemeden, atlayarak oynamaları. Bu oyuncular hata riskini elinde tutarak oynayan cesur oyuncular. Günah keçisi ilan edilmeleri sık yaşansa da takımları için her şeyi yapabilecek isimler.
Bu stoperlere örnek ise yine Galatasaray'dan Bülent Korkmaz'ı, Emre Güngör'ü, Semih Kaya'yı ve yeni transfer Serdar Aziz'i gösterebiliriz.
Bu oyuncular kendilerine Bülent Korkmaz kadar iyi bakmaz, mükemmel birer profesyonel olmazlarsa sık sakatlıklarından sağlam dönmezlerse kariyerlerinin uzun sürme ihtimalleri reaktif stoperlere göre çok daha düşük. Örneğin Hakan Balta'nın aşağı yukarı bu seviyede 5 sezon daha oynamasını bekleyebiliriz ama bir proaktif stoperin 30'larından sonra reaktif bir stopere dönüşmezse daha uzun yıllar verimli olabilmesini bekleyemeyiz zira fiziksel gücü ile oynadığı için, onu kaybettiğinde kalitesi ciddi manada azalacaktır.
Yine keza proaktif stoperlerin, istikrarlı bir kariyere sahip olmaları da güç ki Bülent Korkmaz'ın bile kariyeri oldukça istikrarsız. Çoğu kimse bilmez, Bülent Korkmaz UEFA kupasının kazanıldığı sezonun devre arasına kadar Galatasaray'da yedek stoperdi. Fakat Popescu'yu birebir tamamladığı için büyük bir değer kazandı. Yoksa UEFA kupasından bir iki sezon önce Adanaspor'a gönderiliyordu.
***
Şimdi buradan hareketle iki tane reaktif, rakibin hücumlarını bekleyerek oynayan stoperle yani Hakan Balta ile Chedjou ikilisi ile oynayan Galatasaray'ın rakibin hücum etmesine onay verdiğini söylemek lazım. Evvela önde basmadığı, rakibin son bölüme kadar atağını olgunlaştırmasına izin verdiği için Chedjou ve Hakan Balta'nın yan yana oynaması Galatasaray savunma hattını yumuşak ve ataklara kolay izin veren bir takım haline getiriyor.
Uyumlu iki stoper için bir adet zeki, tecrübeli, lider karakterli, oyunu okuyan ve savunmayı organize eden reaktif stoper gerektiği gibi bir adet de onun fiziksel açıklarını kapatabilen, ataklar olgunlaşmadan yangın söndürücü gibi basıp boştaki topları süpürebilen, çabuk, tekmeye kafa sokabilen, şutun önüne atlayabilen bir savaşçı gerekli.
"GALATASARAY'IN ÇOK GOL ATMA NEDENİ SAVUNMADAN BAŞLIYORDU"
Galatasaray geçtiğimiz sezon çok gol attı çünkü ligin oyunu en iyi kuran iki stoperi Galatasaray'da yan yana oynuyordu. Üstüne ligin oyun dolaşımı en iyi ve top hakimiyeti en yüksek oyun kurucusu Selçuk da onlardan top almak için çok etkin bir oyun dolaşımına sahipti. Mustafa Denizli dönemine kadar Bilal Kısa, Mustafa Denizli döneminden sonra JOR ile de Emre Çolak, topu hücuma taşıma konusunda yine oldukça becerikli isimlerdi. Galatasaray'ın savunmadan başlatıp golle bitirdiği geçen sezon birçok gol oldu. Yani bu savunma ikilisinin çok gol yedirme sorunu vardı ama yiğidi öldürüp hakkını da verelim, Galatasaray'ın kolay gol bulan takım olma sebeplerinden biri de bu iki stoperin becerilerinden kaynaklıydı.
Ne zaman Mustafa Denizli Chedjou'yu ön libero yapmaya başladı, Donk'u transfer ettirdi o dönem Galatasaray savunmadan çabuk top alamadığı için, oyun dolaşım hızı Chedjou ve Donk'un hareketsizliği yüzünden düştüğü için tıkandı. Zaten aşırı derecede puan kaybedilen dönem Mustafa Denizli dönemi oldu. Hamzaoğlu ve JOR dönemi puan ortalamasını 34 maça tamamlasak herhalde Galatasaray ilk üçte olurdu. Çünkü savunmadan topla çıkabilen ve etkili hücum edebilen Galatasaray'ı Denizli kilitlemiş oldu. Stoperlerin önüne bir stoper vasıflı ön libero daha koyacağım ve savunma zaafını çözeceğim derken, Galatasaray'ın en iyi olduğu konu olan hücumu bozdu.
SERDAR AZİZ NEDEN GEREKLİ
Serdar Aziz muhtemelen Fatih Terim transferi. Fakat Fatih Terim'in istifasına öyle sanıyorum ki Cumhurbaşkanı onay vermeyince bu iş gerçekleşmedi ve Galatasaray yönetimi de JOR ile anlaştı. Terim, sistemi itibariyle savunmayı asla geride kurmaz ve iki reaktif stoperle oynamaz. Roberto Mancini Hakan Balta'nın sol bek olduğundan 3 kat iyi stoper olduğunu Türk futboluna ispat ettikten sonra (ki övünmek için söylemiyorum ama bunu 2008'den beri yazıyordum, Hakan özellikleri itibariyle sol bek olduğundan kat be kat daha iyi stoperdi) Fatih Terim Hakan Balta'yı Milli Takımda stoper oynatmaya başladı.
Oysa Terim, Hakan Balta'yı kendi döneminde stoper olarak Galatasaray'da düşünmemişti. Bunu görmemesinden ziyade, sistemine uyduramamasına da bağlıyorum ama Ujfalusi'yi kaybettikten sonra onun yerine Hakan Balta'yı düşünmemesine de şaşırıyorum.
Ujfa'yı kaybedip, Cris'ten beklediğini bulamayan Fatih Terim, sistem değiştirdi ve iki tane proaktif stoper ile oynayıp (Dany - Semih ve sonra da bunu yapacağını düşünerek aldırdığı Chedjou) savunmayı orta sahaya kadar çıkarıyordu. Burada tekrar belirtmekte fayda var öyle sanıyorum ki Chedjou, Galatasaray'da bir dönüşüm yaşadı ve reaktif bir stoper oldu.
Fatih Terim bu orta sahaya kadar çıkarttığı sisteminde tabiki ilk adımı ağır Hakan Balta'yı kullanamazdı. Milli Takım'da neden kullandı derseniz, iki proaktif stoper ile ortasahada savunma kurmak için takımınızın çok yüksek bir dominasyona sahip olması ve ligdeki takımları ezebilmesi lazım. O dönemki Galatasaray ile bunu oynarsınız ama Türk Milli Takımı bir Fransa, Almanya falan olmadığı için 3. 4. torba takımı olduğu için böyle bir sistem belirleyemezdi. Belirleseydi de delik deşik olurdu zaten.
Şimdi Serdar Aziz neden gerekli... Galatasaray geçen sene Burak Yılmaz'a, Umut'a uzun top atarak öne çıkamazdı. Bu yüzden kısa ve çok sayıda pasla bazen uyutsa da pas pas pas ile hücuma çıkmak zorundaydı. Şimdi ise elinde Eren veya Sigthorsson gibi iki tane uzun, güçlü ve hava topuna çıkma olarak son derece başarılı iki santrfor var. Eren geçen sezon hava topuna çıkma ve kazanma olarak ligin en iyi santrforu, Sigthorsson ise EURO 2016'da izlediğim üzere Fransız ve İngiliz stoperlere kafa topu bırakmayan bir adam hem de 1.86 (yani öyle 1.90+ değil) olmasına rağmen. Yani Galatasaray oyun kurmakta zorlandığında uzun toplarla da çıkabilir ki ilk 2 maçta bu denendi. Hatta biraz fazla denendi.
Öyleyse, Eren'e uzun vurarak çıkacaksanız, neden iki tane pasör ve yumuşak stoper kullanıyorsunuz? Bir tane cengaver koyun ki bazı atakları başlamadan bitirsin.
SEMİH BİLDİKLERİNİ Mİ UNUTTU?
Burada Serdar Aziz önem kazanıyor. Hatta son 2 senede sürekli sakatlıklar yaşayan ve sanırım şu sıralarda da sakat olan Semih de Galatasaray için kim ne derse desin, değersiz bir oyuncu değil. Semih bildiklerini unutmadı. 2-3 sezon önce Şampiyonlar Ligi'nde mücadele ederken etkili bir performans gösteren oyuncu 25 yaşında bildiklerini unutacak değil.
Türk futbolseverinin her zaman atladığı önemli bir konu var. Fiziksel özellikleriyle oynayan isimler sakatlık dönüşlerinde maalesef etkili bir performans sergileyemez. Henüz yeterince güçlenmemiş, yeterince hızlanmamıştır. 3-4 maç toparlanma süreci elzemdir. Ben mesela Serdar Aziz'in Rusya ve Hırvatistan maçlarında çok kötü durumlara düşmesini bekliyordum çünkü uzun süredir sakatlıklarla boğuşuyor önemli bir gerileme yaşaması muhtemeldi. Hırvatistan maçında vasat görünmesi de normal ama Riekerink'in onu kazanması, Galatasaray'ın daha sağlam savunma yapması adına çok mühim. Aynı şekilde Semih de öyle.
Serdar Aziz için uzun uzun yazmama gerek yok, kendisi hakkında düşüncelerimi şu yazımda ayrıntılı olarak ifade etmeye çalışmıştım.
YAZIYI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
DENAYER GALATASARAY'IN SORUNUNU ÇÖZMEZDİ
Geçen sezon kiralanan Denayer genç bir stoper ve önemli fiziksel özellikleri var, hızlı bir oyuncu. Pas isabet oranı oldukça yüksek olsa da Hakan Balta ve Chedjou gibi kilit paslar atabilen ve atak başlatacak seviyede olgunluğu henüz yok. Sık pozisyon hataları yapıyor ki bu durum Belçika'nın EURO 2016'dan elenmesinin bir numaralı faktörü oldu. Ayrıca savunmada hava toplarında onun da büyük zaafı var. Yani Galatasaray'ın aradığı stoper Denayer değildi.
Denayer'de, Hakan Balta ve Chedjou'da olmayan tamamlayıcı özellikler yoktu. O da geride bekleyerek savunma yapan reaktif bir oyuncuydu.
Bir de hemen herkesin yanıldığı bir konu var. Denayer ve Chedjou'nun hücumda duran toplarda etkili kafa vurması ile savunmada hava topuna çıkmak arasında dağlar kadar fark var. Bazı oyuncular koşarak çok iyi bir zamanlama yaratıp çok etkili kafa vuruşları ve sıçramalar gerçekleştirebilir örneğin Tuncay Şanlı da bu konuda çok iyiydi ama bu oyuncuların bu meziyeti ile savunmada hava topuna çıkmak bambaşka iki durum. Chedjou ve Denayer hücumda iyi kafa golleri atabiliyor diye onları savunmada hava topuna hakim stoper saymak büyük bir yanılgı sebebi olur ki istatistikler bunu gösteriyor. Chedjou, Hakan ve Denayer'den biraz daha önde, Hakan ve Denayer ise geçen sezon Süper Lig'de forma giyen tüm stoperler arasında en az hava topu kazanan 3 stoperden ikisiydi! Chedjou, Koray, Hakan ve Denayer savunmada hava toplarını karşılamada çok kötü. Mesela Serdar Aziz onlardan birkaç santim uzun olmasına rağmen hava topuna çok daha sağlam, güçlü ve agresif çıkıyor. Bu durum da Serdar'ın Galatasaray stoper ikilisinde oynamasını gerektiren en önemli nedenlerden.
Denayer 21 yaşında ve eksiklerinin olması son derece doğal, ileride çok iyi bir oyuncu da olabilir ama Galatasaray da büyük bir kulüp ve Manchester City'e oyuncu yetiştirecek bir kulüp değil. Denayer'e sabır göstereceğine benzer tarz bir stoper olan ve bonservisi elinde olan Koray Günter'e sabır gösterebilir Galatasaray ama ona da sabır göstermek yerine sezonda en az 30 maça çıkıp, öğrenebileceği bir kulübe kiralık göndermeli. Manchester City nasıl Denayer'i kiralıyorsa, büyük kulüplerin nasıl bir sürü genç oyuncusu Avrupanın çeşitli liglerine kiralanıyorsa, Galatasaray da genç oyuncularını o şekilde kiralamalı. Bir futbolcu en iyi sahada tecrübe ederek öğrenir ve Galatasaray 2 sezondur Koray Günter'in öğrenimini engelleyip oyuncuyu yedek kulübesinde çürütüyor.
AURELİEN CHEDJOU FARKI
Chedjou maliyetini karşılayamadı çünkü Galatasaray'da uzun süre sakatlıklar yaşadı. Buna karşın son sezonunda onu gönderip Denayer ile devam etmeyi düşünmek çok ciddi bir hata olurdu. İnsanlar Chedjou'nun yaptığı hataları hatırlıyorlar, fiziksel düşüşte olduğu için son dönemde de sık sık yaşanıyor ama Chedjou'nun Galatasaray'a hücumda katkısını ligde sağlayabilen başka stoper daha yok.
Ligin özellikleri itibariyle en komple stoperi Chedjou. Konsantrasyon sorunları ve fiziksel düşüşü kabul ama sezon sonu itibariyle Galatasaray'a kazandırdığı puanlar hep gözardı ediliyor.
Chedjou öncelikle futbola forvet olarak başlamış. Sonra forvet arkasına, sonra ön liberoya ve son olarak stopere çekilmiş. Bu değişim aslında mükemmel olabilecek bir santrforu kalburüstü bir stopere çevirme girişimi olmuş.
Chedjou'nun baskı altında son derece soğukkanlı olma ve en önemli dakikalarda sahne alma gibi çok değerli bir mental gücü var. Özellikle hücuma çıktığında da sanki üzerine mıknatıs varmış gibi topu çekiyor.
Daha ligin ilk haftasında 90+3'te Eren'e kestiği mükemmel orta +2 puanı getirdi. Akhisar maçında aynı ortayı bu kez daha da uzaktan kesti ama Eren köşeye vuramadı. Benfica maçında Podolski'nin önüne attığı 40 metrelik ara pas, geçen sezon ilk devre Gençlerbirliği maçında, sol ayağı ile korner direğinin oralardan kestiği orta ile Bilal'e attırdığı gol. Birkaç hafta sonra 2-2 biten Kasımpaşa maçında Hakan Balta'ya kestiği orta ile yaptığı asist. Bakın, benim diyen kanat oyuncusu ters ayakla, solla o kadar iyi orta kesemez. Anderletch maçında yaptığı dripling ve sıfıra indikten sonra yine son derece soğukkanlı kalıp boştaki Burak'ı bulması, 4. yıldızın takıldığı sezonda ligin ilk yarısında Prandelli döneminde işler kötü giderken Sivasspor, Kasımpaşa ve Karabük maçında attığı goller ve asisti yine Galatasaray'ın puan farkı olarak fazla geri düşmemesini sağladı.
Bu gollerin ve asistlerin tamamı da ilginç şekilde maçın kırılma skoru. Ya bereberlik ya da öne geçiren golün asisti yada sahibi olmuş.
Şimdi Chedjou fiziksel olarak düştü, rakiplerine yetişmekte zorlanıyor ve hatalar yapıyor ama bu hataları değerlendiren ligde forvet yok! Belki derbilerde ortaya çıkabilir ama diğer maçlarda Chedjou'un hücum katkısı çok daha ağır basıyor. Sezon sonu Chedjou'nun hatası ile yenilen gol ve yeteneği ile atılmış golleri karşılaştırdığında ligde 5-6 puanlık bir katkısı olacaktır ve bu katkı şampiyonluk kazandırır. Ha Şampiyonlar Ligi'nde bu hatalar ve yetersizlikler değerlendiriliyor. Galatasaray bu sene Avrupa'da oynasa Chedjou yerine daha iyi bir stoper bakması mantıklı olurdu ama Süper Lig'de Chedjou önemli bir silah. Özellikle oyunlar tıkandığında ortaya çıkabilmesi açısından değerli.
Ben o yüzden Chedjou - Serdar ikilisini düşünür, Serdar'ın yedeği Semih ve Chedjou'nun yedeği de Hakan Balta yapardım. Yani proaktif Serdar ve Semih ile reaktif Chedjou ile Hakan Balta'yı değerlendirirdim.
BEŞİKTAŞ
FENERBAHÇE
TRABZONSPOR