İşte Murat Fevzi Tanırlı'nın yazısı:
Cumartesi saat 22.30 sularında lanet olası hain saldırı gerçekleşti ve 44 şehit verdik. Mekanları cennet olsun. 4 tarafı ve “iç” tarafı sıkıntılı yurdumda yas ilan edildi. Tiyatro ve konser gibi kültürel faaliyetler Pazar günü yas nedeniyle iptal oldu. Kulüplerimiz saldırıyı şiddetli protesto eden açıklamalarını sabah saatlerinde Lig Tv ekranlarında paylaştık, öğleden sonra ise Süper Lig heyecanı sürdü. Yas ilan edilen bir ülkede bazı faaliyetlerin durdurulup, bazılarının sürmesi “devam mı etmeliydi, futbola da ara mı verilmeliydi” tartışmasını beraberinde getirdi.
Gördük ki ara verilip verilmesinin bir önemi yok. O büyük acının üzerinden 1 tam gün geçmeden hakemler başta olmak üzere günlük kavgamıza hemen döndük. Acıya “aşılandık” sanırım artık. Yıllardır doğuda, güneydoğudaki şehitlerimizi haberlerde görmenin klişeleşmesinin ardından, şehir bombalarına da 1-2 gün içinde normale dönebilecek kadar aşılandık. Şehitlerin geride kalanları için ise bu hayatın sabır kısmı nasıl dayanılır, cevap bulmak zor. Allah güç versin.
***
Dargın sıfatıyla anılan kulüplerimiz, şehit aileleri için maç organizasyonları düzenleme kararı aldılar. Beşiktaş-Kayserispor kupa maçının geliri tamamen şehit ailelerine bağışlandı. Kombinesi olduğu halde ekstra bilet parası ödeyip gelmeleri de fevkalade. Nasıl ki bazı kavramları “evrensel” tanımı altında topluyoruz, “acı” da insanoğlu için böyle bir şey. Dayanışmayı, desteği, hissiyatı sağlayarak aynı çatı altında birleştiriyor. 15 bin taraftar yaklaşık 850 bin TL'lik bir destek sağladı. Beşiktaşlı ya da Beşiktaşlı olmadıkları halde stadyuma gelen taraftara, Kayserispor ile oynanan kupa maçındaki desteklerinden dolayı teşekkürler. Chapecoense'ye yapılan destek de ortada. Kulüplerimizin kendi kasalarından da bu desteklerin gelmesini bekliyoruz.
***
YENİ SİSTEMİN İSMİ ADAS...
Futbol kültürümüze, başkanından yöneticisine ve teknik adamına kadar yeni bir sistem, terminolojide yeni bir tanım geldi: ADVOCAAT DÜRÜSTLÜK ve ADALET SİSTEMİ…
Hataların her ligde her sezon olduğuna dair hemfikiriz sanırım. Abartı hatalar da oluyor, normal seviyede de oluyor. İnkar edecek değil hiç kimse. Önemli olan bu soruna hangi pencereden baktığınız?
***
4 büyüklerin işlerine gelen ya da gelmeyen sezonlara göre hakemlere yaklaşımı da bu çerçevede her zaman değişiyor, çünkü Türkiye'nin kültürü bu. Sahada futbol adına çok kötü performans sergilenmediği sürece, kısır bir futbol olmadığı sürece maç sonralarının ilk 3 konusu hep “hakem-hakem-hakem” olmuştur. Bunun da bariz örneklerini her kulübün başkanı, yöneticisi, teknik adamı nezdinde en ağır hakaretinden en normal seviyeye kadar yaşadık ve yaşamaya da devam edeceğiz. Mahmut Uslu örneği on yıllardır var, Levent Nazifoğlu örneği çok taze olarak var. Lehine en çok hata yapıldığı iddia edilen ve bu tip sorulara şu anda “kulüp olarak hakem konuşmak istemiyoruz” diyen Beşiktaş'ın yöneticilerinden Ahmet Nur Çebi, daha Ocak 2015'te hakemleri Allah'a havale ediyorum diyordu. Trabzon tablosu ise geçen sezondan bu yana artısıyla eksisiyle zaten çok net ortada. Sesleri maksimum 1 gün çıkabilen Anadolu kulüplerimizin durumu da ortada.
Teknik adamlarımız mı?
Her zaman çok saygı duyduğum 3 teknik adama dair 3 örnek….
Mustafa Denizli… Sayın Hocam geçen sezon GS-Trabzon arasındaki malum 4 kırmızılı maçtan sonra “ben bir şey görmedim, soyunma odasında futbolculara sordum, kararları doğru gibiydi” açıklama yapmıştı.
Şenol Güneş… Değerli hocam hakemle ilgili sorulara Trabzon maçında Quaresma'nın, Bursaspor maçında Marcelo'nun pozisyonları için “kırmızı kart çıkmalıydı” diyemedi. Demedi.
Ersun Yanal… Sevgili hocam hakemliğin de “yetenek” işi olduğunu ve bazı maçlardaki hakemlerin yetenek yoksunu olduğunu ifade etti. Peki son 2 maçtaki Trabzon lehine yapılan direkt sonuca tesir eden hatalara karşı bir şey söyledi mi? Hayır, Trabzonspor'un yükselen ivmesinden bahsetti.
Örnekler uzar gider… 4 büyüklerde eski dönemlerdeki teknik adamlara kadar da götürebilirsiniz. Tablo benzer.
***
Peki…
Advocaat'ın Antalyaspor maçı sonrası Cüneyt Çakır ile diyalogundaki seviyeyi gördünüz mü?
Advocaat'ın sezon başından bu yana takımındaki “hemşehrisi olan ya da olmayan” futbolcularla forma adaletindeki tutumunu gördünüz mü?
Advocaat'ın çalışıp hak edene, herkesin umudunu kestiği bir anda nasıl forma verdiğini gördünüz mü?
Advocaat'ın futbolcularının performansına dair medya önünde samimi, objektif ve şeffaf şekilde futbol sınırları içinde nasıl değerlendirme yaptığını gördünüz mü?
Advocaat'ın basın toplantılarında hakeme dair sorulara bile cevap verişindeki nezaketi gördünüz mü?
***
Türkiye'ye geldiğinde burun kıvıranların, hatta “Yaşlı” diye bile homurdanılan bir Hollandalı teknik adamın sadece futbol değil pek çok konuda örnek olacak şekilde ders verdiğini görüyoruz. Uluslararası kariyerin sorumluluğu bir tarafa, sadece “bağırarak”, “sesi en çok çıkarak”, “aba altından sopa göstererek”, “çıkartma toplama yaparak” gündem belirleme dışında da bir hayatın olduğunun net göstergesi.
Sorunları çözme adına, bu işin zirvesinde yer alan insanların çabası ve şeffaflığı ve de dürüstçe açıklamaları en azından sorunların çözümü için sağlıklı bir adım için çok ama çok değerli.
HANGİSİ CÜNEYT ÇAKIR, HANGİSİ MALUM HAKEM?
Kural net…
“Hakemin görüşüne göre, rakibe tehlikeli olmamak kaydıyla makas veya bisiklet (röveşata) vuruşuna izin verilir. Tehlikeli şekilde oynama durumu oyuncular arasında fiziki temas içermez. Eğer fiziki temas varsa, hareket direkt serbest vuruş…. “ şeklinde devam eder. Sow'un golünün zerafetine hayran olsak da oyun kuralları çerçevesinde net bir fauldür. Uzatıp eğip bükmeye gerek yok.
Malumunuz olacağı üzere “malum hakem” açıklaması geldi. Kimden derseniz, gelebilecek en “malum” kişiden…
Peki Cüneyt Çakır'ın Fenerbahçe geçmişi nasıl?
Önce derbileri:
2005-2006 Fenerbahçe-Galatasaray 2-1 Türkiye Kupası - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2005-2006 Fenerbahçe-Galatasaray 4-0 Lig - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2007-2008 Galatasaray-Fenerbahçe 2-1 Türkiye Kupası - MALUM HAKEM
2009-2010 Galatasaray-Fenerbahçe 0-1 Lig - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2010-2011 Fenerbahçe-Beşiktaş 1-1 Lig – BİRAZ HAKEM CÜNEYT ÇAKIR BİRAZ MALUM HAKEM
2010-2011 Beşiktaş-Fenerbahçe 2-4 Lig - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2011-2012 Fenerbahçe-Galatasaray 0-0 Lig (Süper Final) BİRAZ HAKEM CÜNEYT ÇAKIR BİRAZ MALUM HAKEM
2012-2013 Galatasaray-Fenerbahçe 3-2 TFF Süper Kupa MALUM HAKEM
2012-2013 Fenerbahçe-Galatasaray 2-1 Lig - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2013-2014 Fenerbahçe-Beşiktaş 3-3 Lig – BİRAZ HAKEM CÜNEYT ÇAKIR BİRAZ MALUM HAKEM
2014-2015 Galatasaray-Fenerbahçe 2-1 Lig - MALUM HAKEM
2014-2015 Fenerbahçe-Galatasaray: 1-0 Lig - HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2015-2016 Fenerbahçe-Beşiktaş: 2 -0 Lig – HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
2016-2017 Fenerbahçe-G.Saray: 2 -0 Lig – HAKEM CÜNEYT ÇAKIR
Fenerbahçe derbi karnesi: 14 maç – 8 galibiyet – 3 beraberlik – 3 mağlubiyet
***
Anadolu karnesinde Süper Lig'e çıktığı sezondan bu yana Lig ve Kupa maçları, Trabzonspor, Bursa, Başakşehir gibi maçlar da dahil olmak üzere karşımıza çıkan tabloda 27 Fenerbahçe maçından 16 galibiyet-4 beraberlik-7 mağlubiyet ile ayrılmış sarı-lacivertliler.
Sonuç mu?
Önceki dönemlerdeki yazılarımı takip edenler benzer saldırılar sonrasında Bülent Yıldırım ve Fırat Aydınus için de bu tabloları paylaşmıştım. F.Bahçe, Cüneyt Çakır ile kazanırken her şey güzel, kaybederken hep “malum” mu? Yıllardır kronikleşen bu sorun, Türk futbolundaki nalıncı keseri zihniyetin direkt yansımasıdır. Değişmesine dair umudum da bu yönetici profilleri ve genel futbol kamuoyu zihniyeti değişmediği sürece yok denecek kadar azdır.
“Hakem hatası yüzünden milyon dolarlar kaybediyoruz” cümlesine de sığınmanın alemi yok. Avrupa'nın diğer liglerinde öpücük mü veriyorlar? Maç izleyip, hakem hatası görün.
Aston Villa, Premier Lig'den Championship'e düştü. Hiç mi hakem hatasına maruz kalmadı? Dağlara taşlara seviyesinde. Ne oldu peki? Yayın havuzundan kazandığı 100 milyon dolarla
alt ligin yolunu tuttu. Almanya'da Stuttgart gibi sembol bir takım küme düştü, hakem hatasına maruz kalmadı mı?
***
Liglerin ekonomileri çok iyi yönetiliyor. En azından hakeme bağlanmıyor. Her ligde ne fahiş hatalar oluyor ama bizdeki gibi kısır ve bel altı tartışma olmuyor. Onlar ekonomik olarak etkilenmiyor mu sanki? Önce futbol ekonominizi kulüplerin transferinden stadyumuna ve diğer gelirlere kadar düzeltip, kulüp bazında bu ekonomiyi yönetmeyi beceremeyenleri gönderdikten sonra hakemin yaptığı hatanın ekonomik boyutunu tartışmak daha mantıklı ve adil olacaktır. Dönüp dolaşıp futbol kültürümüze geliyor konu.
***
İTİBARSIZLAŞTIRMA
Hakemlerin formsuzluk seviyesi yüksek. İtirazım yok. Buna çanak tutan ise ne yazık ki MHK! Asıl formsuz olan ve kantarın topuzunu kaçıran onlar. Hakemliğin doğasına aykırı hareket edip, üst üste ciddi hata yapan hakemleri hala görevlendirerek 2 büyük probleme çanak tutuyorlar:
1-Kamuoyu nezdinde en önemli konuda güven sendromu yaratıp, hakemleri ne yazık ki itibarsızlaştırdıklarının farkında değiller.
2-Arkadaşlarının yaptıkları bunca hataya rağmen hala görev beklemeye uzun zamandır devam eden “diğer” hakemler… Hakeminizin size güveni ve itibarı yokken bunu kamuoyu nezdinde sağlamak hiç şüphesiz imkansız. Hem içeride hem deplasmanda mağlupsunuz.
Hakemliğin geleceği için cesaretle adımlar atılmalı. Hakemliğin alt yapısı daha çok sorgulanmalı, geliştirilmeli. Bizim futbol genetiğimizde hakem tartışması hep var olacağına göre “Halil Umut Meler” tarzı hakemleri keşfedip yukarılara taşıma konusunda daha belirgin adımlar atılmalı. Hatta kısa vadede TFF 1. Lig'de dahi nadiren şans bulan o kategorinin hakemlerine Süper Lig'de görev verilmeli. Hiç olmazsa yıllarca bu ligin yükünü çeken ama bu MHK'nın yüzlerini sürekli hatalarla yıprattırdığı hakemlere göre daha çok toleransa sahip olacaklardır. Mevcut hakemler de dinlenme ve yenilenme sürecine girebileceklerdir.
***
PENALTILAR…
Son dönemde Kayserispor ile anıldı daha çok penaltılar. Son 3 maç 6 penaltıları verilmedi, üstüne üstlük teknik adam değişikliği de oldu…
Trabzon'da Özgür Yankaya'nın kırmızı kart ve penaltı hatası ile başlayan hafta, Akhisar-Osmanlı maçında son anlarda Akhisar lehine verilmeyen bariz penaltı ile devam etti. Hatta Osmanlıspor'lu defans oyuncusunun dudağını ısırarak ekranlara gelen yüz ifadesi “ne yaptım ben ya” edasının çok net penaltı tarifiydi. Alper Ulusoy devam dedi.
***
Cüneyt Çakır'ın Alper ve Sow pozisyonları da penaltıydı. Alper “düşüş sicili”nden kaybetti. Müdahale olduğu anda düşmeyip sonradan düşüyor gibi gözükmesi yanıltıyor. Bülent Yıldırım'ın tartışılan Beşiktaş lehine penaltı kararları bence doğruydu. Karabükspor-Alanyaspor maçında ilk yarıda Karabükspor'a 1'i net, diğeri tartışılır Mete Kalkavan'ın değerlendirmediği 2 penaltı pozisyonu var. Alanyaspor'un penaltı kararı ise doğruydu. Fırat Aydınus'un yönettiği Konya-Kayseri maçında Kayserispor'un sağ kanattan yapılan ortasında Konyaspor'lu oyuncu ortayı eliyle engelliyor gibi gözüküyor ama sağ el ceza alanı dışında.
***
Bu sezon 14 haftayı geride bıraktığımız şu günlerde en çok tartışılan hep penaltı pozisyonları oldu. Bundan sonraki haftalarda hakem arkadaşlarımızın ceza alanı içine daha hassasiyet göstermesi farz oldu.
DİSİPLİN KURULU'NA BİNLERCE KERE HELAL(!) OLSUN…
Türk futbol tarihinin bir teknik adam tarafından yapılmış en ağır, en hakaret içerikli ve en seviyesiz açıklamalarına Trabzon-Adana maçı sonrasında misafir takımın geçici teknik sorumlusu Eyüp Arın tarafından tanıklık ettik.
Ne demişti hatırlayalım: “Hakem hataları sezon başından bu yana takımın kimyasını bozuyor. Görmüyorlar. Hakemlerin de futbol bilgisi zayıf olabilir. Verilmeyen penaltılarımız, ofsayttan yediğimiz goller... Olacak gibi değil. İnsan gördüğünü çalmayacak kadar aptal, gerizekalı olabilir mi? Özgür Yankaya, adı gibi yancı bir maç yönetmiştir. O kadar laf ettim beni atamıyorsa demek ki ne olduğu bellidir. Basiretsizdir.”
***
PFDK: Adanaspor teknik sorumlusu Eyüp Arın'ın sportmenliğe aykırı açıklamaları nedeniyle takdiren 2 resmi müsabakada soyunma odasına ve yedek kulübesine giriş yasağı ve 9 bin 500 TL para cezası ile cezalandırılmasına…
Bize her şey müstahak…
***
Hafta sonunda tüm hakemlerimize başarılar. Şansları bol olsun!
Hayatınızdan sevgi ve hoşgörü eksik olmasın…
Murat Fevzi Tanırlı
Twitter: @mftanirli
BEŞİKTAŞ
GALATASARAY
TRABZONSPOR